Voor oom Dagobert staan al zijn contacten in dienst van zijn geldzucht.
Het tegenovergestelde van affectiviteit – genoeg hebben aan elkaars zijn – is effectiviteit. Met dat woord duidde psychiater Anna Terruwe de verstorende kracht aan in ons en in de samenleving. Effectiviteit is simpelweg: iets voor jezelf willen hebben of bereiken in en desnoods via de ander. Je gebruikt de ander voor je eigen projecten.
Zelfverwerkelijking wordt vaak in deze termen gezien. Dat is een ‘grote en verderfelijke vergissing’ stelde Terruwe. Jezelf verwerkelijken is niet ten koste van de ander jezelf op de voorgrond plaatsen of anderen gebruiken voor jouw doelen, als waren ze een middel.
Zelfverwerkelijking is eerder een tevoorschijn komen zoals je bent, zoals je jezelf gegeven wordt – veelal in verbinding met anderen. ‘Goedheid is je inwendig licht, van waaruit je de goedheid van een ander schouwt’, schreef Terruwe.
Ook in liefdesrelaties komt echter veel effectiviteit voor: mensen, zelfs (of juist) geliefden willen van alles van elkaar. Ze eisen het zelfs, en raken gefrustreerd als ze het niet krijgen.
Veel ‘liefde’ is baatzuchtig, zegt Terruwe: het wil hebben. De meest humane vorm van liefde, die zelfs in het christendom – dat zegt ervan te zijn – praktisch onbekend is gebleven, is de onbaatzuchtige liefde. Onze cultuur ‘smeekt om deze verdieping van wat liefde is’, zei Terruwe. En dat kan ook. Alles ligt al klaar.
*
Volgende keer: Mondiaal mensbeeld
Volg ons via Twitter of Facebook, of kom snel hier weerom.
